Kitap okurken kendinizi sorgulamayı, objektif şekilde kendinize bakabilmeyi, filtresizliği, hayatın ve hislerin gerçekliği ile karşı karşıya kalmayı sever misiniz? Ya daaa kapağı kapattığınızda dahi etkisi sürecek hatta bazen nefes almak için saniyelik mola verdirecek kitaplara ne dersiniz?
Ben bayıla bayıla evet diyorum!
Herkese hitap etmese, depresif, bunaltıcı, argo ve ağır bir dile sahip olduğu söylense dahi okumayı çok sevdiğim Yeraltı Edebiyatı ile geldiiiim!
19.yy ortalarında oluşmaya başlayan bir edebiyat akımıdır. Dili ve hayatı zincirlerinden kurtarabilecek yeraltı edebiyatı üslup ya da konu fark etmeksizin; sert, eleştirel, aykırı, hayal ve gerçek arasında ince çizgide cambazlık yapmaya benziyor.
Yeraltı Edebiyatında rahatsız edici unsurlar saklanmaz ya da didaktik bir amaç verme kaygısı yoktur. Tersine derin sorgulamalar ve psikolojik tahliller içermektedir, okur kendisiyle karşı karşıya gelir. Buna en güzel örneklerden biri “Dostoyevski - Yeraltından Notlar” kitabıdır. Cümleleri, sorgulaması, yazarın iç dünyasına yakından bakma fırsatı, kitabın atmosferi dahi ara vererek okutacak hatta kapağı kapattığınızda dahi zihninizde yer edinerek şekilde yakanızı bırakmayacak.
“Kuş beyinliler, masalarına almakla bana onur verdiklerini sanıyorlar oysaki asıl onlar benden onur kazanıyorlar!”
Dostoyevski - Yeraltından Notlar
Charles Bukowski’yi es geçmek yeraltı edebiyatını konu almışken olmaz. Eserlerindeki üslup ve kendisini –hayatını- öne çıkartması estetik kaygısı çekmediğinin kanıtı. Kadınlar, Pis Moruğun Notları, Foctotum ve daha nice eserleri kendi hayatının sayfalara yansımasıdır.
Chuck Palahnivk – Fight Clup kitabı da edebiyat türünde önemli yere sahip olmanın yanında 1998 yılında yeraltı edebiyatının beyaz perdeye taşınarak dikkatleri üzerine çekmiştir. Hayal gücüne hitabın dışında görselliğe de hitap ederek yeraltı edebiyatına ilgiyi arttırmıştır eserdir.
Türkiye de Yeraltı Edebiyatı ise Metin Kaçan – Ağır Roman eserini ilk saymaktadır. Ağır Roman okunmak isteneceği gibi beyaz perde de yerini alıp birkaç dile de çevrilmesiyle önemli bir yere sahiptir.
Oğuz Atay’ın üslup ve kitapları da yeraltı edebiyatına önemli bir örnektir. Tutunamayanlar birçok alana kapı açmakla birlikte edebiyat dünyasının nadide eserlerindendir. Elbet bu esnada “Tehlikeli Oyunları” es geçmemek lazım. Bununla birlikte Yusuf Atılgan’ın “Anayurt Oteli” ve “Aylak Adam” eserleri de örneklerim arasında. Oğuz Atay ve Yusuf Atılgan’ın bahsettiğim eserleri ‘Erken Yeraltı Edebiyatı’ olarak değerlendirilmektedir.
Günümüze döndüğümde türün ülkemizde en çok okunan ismi Hakan Günday’dır. 24 yaşında yazmış olduğu “Kinyas ve Kayra” Türk yeraltı edebiyatında önemli bir yere sahip olmasının yanında oldukça ses getirmiştir.
Tavsiye Edilen Yeraltı Kitapları:
Charles Bukowski – Ekmek Arası
Hakan Günday – Piç
Paulo Coelho – Veronika Ölmek İstiyor
Mesut Cihan Demirel – Domuz Bağı
Chuck Palahniuk– Ölüm Pornosu
Comentarios