Felsefede diğer adı Egzistansiyalizm olan varoluşçuluk üzerine hiç düşündünüz mü? Bizden önce 19. ve 20.yy'lar da bir kaç düşünür düşünmüş elbette. Bunların başında ise hiç düşünmeden Jean-Paul Sartre diyebiliriz.
En önemli eseri olan "Bulantı"yı belkide duymuşsunuzdur. Söz konusu kitabı okumadan önce varoluşçuluğu anlamak yerinde olur.
Geleneksel yaklaşımcılar "öz varlıktan önce gelir." derken, Sartre'a göre ise "varlık özden önce gelir." der. Açacak olursak; yani insan ilk önce varlık olarak dünyaya gelir, ardından özünü; kendisi, seçimleri ve eylemleri ile oluşturur. İnsan yaşamı bir projenin gerçekleşmesi gibidir. Bu projenin insanın kendisi dışında bir mimarı yoktur. Olasılıklarla dolu bir alandır. Bu da kişisel ve kaygısal bir duruma işaret eder. Sartre'a göre; hakikate ulaşmasını sağlayacak bir dış merci ya da bir üst varlık yoktur. O'na göre tanrı yoktur. Yani insan özgürdür ve seçme sorumluluğunu üstlenmeye mahkumdur.
Bu görüşün en önemli temsilcilerinden ilki J.P.Sartre demiştik. Ardından takip eden diğer düşünürler ise; Nietzche, Kierkegeard'tır. Genelde bu düşünürler tanrı tanımaz olarak da geçer.
Kısacası insan özgürlüğe mahkumdur dersek doğru olur. Devlet, toplum, yönetim ve medya özgür iradeyi baskılar.
Varoluşçuluk ve öz aynı değildir. Herkes var olabilir ama bir öze sahip olamaz. Burada öz ile kastedilen değerler sistemidir. Ve insan ancak bu değerlerle gerçekten varolabilir.
Öz olmadan sadece bir hacme sahip olan varlıklara ise özdek denir.
Yardımseverlik, düşünme, paylaşma gibi insani davranışlar öze örnek verilebilir. Son olarak varoluşçulukta insan yeryüzüne fırlatılmıştır ve evrende yalnızdır.
Bu vesileyle J.P. Sartre'ın kaleme aldığı günlük şeklinde yazılmış "Bulantı" adlı eserinde ana karakterin tamamen kendine yabancılaşması ve kendinden tiksinti duyarak özünü arama çabasını ele alır.
Günlük tutma şeklinde yazılmış olan bu eserde bir çok gel gitler olsa da güzel bir kurguyla anlatılmış olması ve varoluşçulukla ilgili tezlerini de anlatması söz konusu düşünürü anlamamızı sağlayacak güzel bir kitap olmuştur.
Коментарі