Herkesin gözü üzerinde, herkesin hayatındaki en önemli insan sensin, olaylar senin etrafında döner, asla hata yapamazsın. Bunları okuyunca çok rahatsız edici olduğunu fark etmişsinizdir. Ancak bu düşünceler hepimizin beyninde zaman zaman dolaşır. Peki, her şeyin merkezinde olduğumuz düşüncesinin sürekli bizimle olduğunu düşünelim. İşte buna Sahne Işığı Etkisi diyoruz.
Sahne Işığı Etkisi, 1999 yılında Thomas Gilovich tarafından öne sürüldü. Bu etkinin temelinde görünüş ve hareketlerimizin insanlar tarafından sürekli izlendiği, konuşulduğu yatar. Bu etkinin nedeni ise; olayları ilk önce kendi gözümüzden görmek, sonrasında insanların nasıl gördüğünü zihnimizde canlandırmaktır. Kendi bakış açımıza yoğunlaştığımız için dışarıya karşı dikkatimiz dağınık olur. Bu da olayları yanlış yorumlamamıza ve algılamamıza yol açar.
Sahne Işığı Etkisi Örnekleri
Bu etkinin hayatımızda var olduğu ve hepimizin sıklıkla yaşadığı araştırmalarla kanıtlanmıştır. Bu araştırmaların birinde insanların kıyafetlerinin, etrafı tarafından fark edilmesi durumunu abartılı bir şekilde algıladığı tespit edilmiştir. Bu araştırma bulguları, daha sonra başka çalışmalarla da tekrarlanmış ve doğrulanmıştır. Kıyafetlerimizle ilgili olarak ortaya çıkan spot ışığı etkisinin, üzerimizdeki kıyafetin çok şık olduğunu veya çok kötü olduğunu düşündüğümüz, birbirinin tersi iki durumda ortaya çıkmasıdır.
Aynı çalışmada ortaya çıkan başka bir bulgu da insanların söylediği sözlerin abartılmasıdır. Özellikle tartışmalarda söylenen sözlerin olduğundan daha unutulmaz olduğu yönünde yanlış bir algılama vardır. Bu yanılgı da daha çok iki durumda ortaya çıkar; olumlu sonuç alınan durumlarda veya tam tersine olumsuz sonuç alınan durumlarda.
Sahne Işığı Etkisinden Kurtulabilmek
Yukarda da değindiğim üzere olayları kendi gözümüzden algılıyoruz. Bazı zamanlarda olumlu veya olumsuz olarak kendimize fazlasıyla odaklanıyoruz. Bu durum dışardaki insanların da bize bu denli dikkat ettiğini düşündürüyor. Ancak durum bu şekilde değil. Saçınızın, kıyafetinizin, sözlerinizin çevrenizdeki insanları sizin kadar ilgilendirmediğini anlamanız bu etkiden kurtulmanıza yardımcı olacaktır. Bu durumun en önemli örneği de sizin dışardaki insanları ne derece incelediğinizdir.
Comments