Fenomenolojinin pek çok alanda farklı bir anlamı bulunmaktadır. 20.yüzyılda Edmund Husserl'in ortaya attığı kavram ilk olarak felsefe bilimde görülür. Felsefe biliminde 'bilinç bilimi' olarak kabul edilen fenomenoloji kavramı; kişinin kendini ve çevresini kendine özgü algılama biçimi olarak algılamasın kabul eder.
Fenomenolojinin asıl amacı özne ile nesne arasındaki ilişkiye dayanır. Yani, fenomenolojinin mimarlık sanatına etkisi, mimari formun anlamlandırılması ve sorgulanması esasına dayanır. Mimarlıkta fenomenolojinin amacı; mekan-çevre ilişkisi tarafından sorgulanmaya odaklanmak olarak ifade edilebilir. 1950'lerde mimar sanatı ile ilişkilendirilmeye başlayan fenomenoloji kavramı, 1970'li yılların ve 1980'li yılların sonlarından günümüze kadar etkisini devam ettirir. "Mekanı algılamak için fenomene, fenomeni aktif hale getirmek için duyu kullanımına ihtiyaç vardır" ilkesinden yola çıkar. Ayrıca; mimari fenomenoloji, modern mimarlığın yarattığı kartezyen ve soyut mekan algısına karşı, tasarımı 'yer'e özgü, olarak yeniden yorumlamanın yollarını arama olarak da tanımlanmaktadır.
Fenomenolojiyi Uygulayan ve Kullanan Mimarlar
Norberg-Schulz, Steven Holl, Pallassma, Zumthor, Herzog de Meuron gibi mimarlar Merleau-Ponty’nin fenomenolojik yaklaşımından etkilenmiştir. Bu ünlü mimarların fenomenoloji yaklaşımını birbirinden farklılık göstermektedir. Fenomenolojiyi diğer felsefi akımlara benzer olarak özne ile nesne arasındaki ilişkiye ortak kurarken çevreyi ve kenti anlamak için kullanılması mimarlık sanatına büyük bir katkı sağlamaktadır.
Juhani Pallasmaa tarafından mimarlık fenomenolojisinin güncel uygulayıcılar arasında Mimar Daniel Libeskind , Steven Holl ve Peter Zumthor yer alır. Bu isimlerin dışında mimaride fenomenolojiyi kullanan mimarlar şu şekilde sıralanır; Nader El-Bizri, Kenneth Frampton, Marco Frascari, Vittorio Gregotti, Steven Holl, David Leatherbarrow, Daniel Libeskind, Charles W. Moore, Christian Norberg-Schulz, Mohsen Mostafavi, Juhani Pallasmaa, Alberto Pérez-Gómez, Ernesto Nathan Rogers, Joseph Rykwert'dir.
Kaynaklar: http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=409&RecID=4180
Comments