Yılbaşı yaklaşırken etrafta göze çarpan tek bir renk var o da kırmızı… Şu sıralar yeni yıl coşkusunu ve heyecanını yansıtan kırmızı renk aslında göründüğünden çok daha derin mesajlar veriyor.
Kırmızı, enerjinin rengidir. Duyguları uyandırarak harekete geçme isteği uyandırır. Kırmızı renk, uyandırdığı enerji ile fiziksel hareket gücü sağlar. Ayrıca kırmızı aşkın ve sevginin rengidir.
Ortama bağlı olarak ise öfke, hoşnutsuzluk gibi olumsuz duygular yaratabilir.
Bunları çoğunu bir yerlerden duymuşsunuzdur. Peki nedenini hiç düşündünüz mü?
Nedeni, günümüzde çoğu nedeni bilinmeyen olay gibi insanın evrime dayanıyor.
Birçok memeli hayvan kırmızı ile yeşili ayırt edemez. Fakat orman yaşamındaki avcı toplayıcı insanın ilk atalarının gözünde, olgun parlak kırmızı meyveyi, yeşil ham meyveden ayırmayı sağlayacak şekilde yeni hücreler gelişti. Bu gelişen görüş algısı daha sonra sosyal ilişkilerde yeni sinyal biçimlerinin ortaya çıkmasına da neden oldu.
Kanın yüzeye yakın pompalanması sonucu deride ortaya çıkan kırmızımsı renk birçok primat açısından hakimiyet simgesidir. Örneğin mandril maymunlarının yüzleri ve popolarındaki kırmızı renk, onların grup hiyerarşisi içindeki yerlerini gösterir. Daha sağlıklı ve daha baskın maymunlarda bu renk daha kırmızıdır. Bu renklere bakarak bir maymunun hiyerarşik konumu hakkında fikir sahibi olan daha alt düzeydeki başka bir maymun, kaybedeceğini bildiği bir kavgaya girmez.
2004 yılında Durham Üniversitesi’nden psikolog Russell Hill ve Robert Barton, insanların da bu uyarana aynı şekilde tepki verip vermediğini araştırdı. Mandriller kadar parlak kırmızı renk sergilemesek de bazen öfkeden kıpkırmızı kesildiğimiz olur. O halde kırmızı giysiler saldırganlık ve hakimiyet ile ilişkilendiriliyor olabilir.
Kırmızı renk üzerine yapılan başka bir araştırma ise futbol maçları ile ilgiliydi. Futbolda penaltı atışlarında da benzer sonuçlara varıldı. Deneyin sonuçlarına göre kalecinin kırmızı giydiği durumlarda gol atılması ihtimali düşüyordu.
Kırmızının bu etkisinin kesin nedeni bilinmiyor ve bu konudaki tartışmalar sürüyor. Elliot’un dikkat çektiği araştırmalar, kırmızı giyenlerin kendilerini daha baskın hissettiklerini, bunun kalp atışında ve testosteron hormonunda artışa neden olduğunu, bunun ise daha iyi performansa yol açtığını gösteriyor. Belki de kırmızı, mandril maymunlarda olduğu gibi rakibin gözünü korkutuyor. “Kırmızı gördüğünüzde korkuya kapılır ve kendinizi daha alt statüde görürsünüz, testosteron seviyeniz düşer,” diye açıklıyor Elliot.
Sahada işleyen bu süreç kumarhanelerde de geçerli olabilir. Poker oyununda, kırmızı fiş kullananların, mavi ve beyaz fişlere kıyasla daha iddialı bahisler oynadığı biliniyor; Bunun nedeni insanların kırmızıyı kazanmakla ilişkilendirmesi olabilir.
Ayrıca kırmızı kıyafetin iş görüşmesinde daha iyi performans sergilenmesine yardımcı olabileceği düşünülüyor.
Kırmızıyla ilgili bir başka gerçek de arzunun ve şehvetin rengi olması…
Elliot ve ekibinin yaptığı deneylerin hepsinde, kırmızı giyen kadın ve erkeklerin çok daha çekici olarak değerlendirildiği görüldü.
Kırmızı giyen kadın garsonlara erkek müşterilerin daha fazla bahşiş verdiği, aynı zamanda kırmızı giysili kadınlar otostop çektiğinde arabaların durma şansının daha yüksek olduğu sonucuna varıldı.
Bunun nedeni de az önce bahsettiğim gibi yine insan biyolojisine ve evrimine bağlı.
İyi kan dolaşımı sayesinde görülen daha kırmızımsı bir ten, sağlık işareti sayılıyor ve kırmızı giysilerle de aynı bağlantıyı kuruyoruz. Ayrıca üreme dönemindeki primatların cinsel organları kırmızılaştığı için evrimsel süreç içerisinde kırmızı bizde de arzu oluşumu ve seks çağrışımı yapabiliyor.
Comments