Çizgi roman evreninde uzun dönemler boyunca yan rol ve kurtarılmayı bekleyen kişi olarak karşımıza çıkmakta olan kadın simgesi, feminist akımın ortaya çıkması ile birlikte bu alışılagelmişin dışına çıkmıştır. 1940’li yıllardaki dönemsel kadın hareketlerinin de etkisi ile Wonder Woman, Catwoman gibi kadın süper kahramanlar ortaya çıkmıştır. Ancak bu kahramanlar yakından bakıldığında zaman içerisinde her ne kadar kendilerine ait farklı özelliklere sahip ve yan karakter olarak karşımıza çıkmaktan kurtulmuş olsalar da, kahramanlara ait moda tasarım ürünleri incelendiğinde kostümler çoğunlukla bedensel olarak gerçekçi olmayan bir şekilde tasvir edilmiş ve eleştirmenler tarafından tartışma konusu olmuşlardır.
Wonder Woman
Yaratıcısı Marston tarafından erkek süper kahramanlara bir tepki olarak yaratılan Wonder Woman, feminen gücü temsil etmektedir. Karakter 1941’de All-Star Comics 8’de ortaya çıkmış daha sonra ise, 1942’de Sensation Comics 1’in kapağında boy göstermiştir. Bu şekilde çizgi roman dünyasına çarpıcı bir giriş yapmıştır. Wonder Woman olarak karşımıza çıkan “Prenses Diana” bir Amazon prensesidir. Annesi tarafından çamur ile yaratıldığı ve Yunan tanrılarının da ona bir hayat bahşettiği bilinen Diana’nın varoluş hikayesinde bir erkek etkisi olmamıştır. Wonder Woman karakteri döneminin toplumu tarafından oldukça sevilmiş ve benimsenmiştir.
Karakterin mavi, beyaz ve kırmızı yıldızlarla süslü olan ve Amerikan kültürünü sembolize eden kostümü onun en akılda kalıcı özelliği haline gelmiştir. Kahramanda görülen moda tasarım unsurları dönemsel değişimlere ayak uydurmuş, daha da güçlenmiş fakat temellerinde Amerikan kültürü ile özdeşleşen kimliğini değiştirmemiştir. Nitekim zaman içerisinde gerçekliğini yitirmiş ve sonraki tüm kadın süper kahraman kostümleri için standart sağlamasına sebebiyet vermiştir. Karakterin gerçekçi olmayan beden ölçüleri ve kostüm tasarımları tepki ve eleştirilere neden olmuştur.
Catwoman
En bilinen süper kahramanlardan biri olan Batman’ın yaratıcıları Kane ve Finger tarafından kurgulanan Catwoman, yaratıcıları tarafından özellikle Batman’ın çizgi roman hayatına bir değişiklik katmak amacı ile oluşturulmuştur. DC Comics yayınlarında Batman’ın düşmanı olarak karşımıza çıkan karakter, aynı zamanda Batman’ın en tanınan aşkı olarak akıllara kazınmıştır. Catwoman detaylı incelendiğinde ise Batman’ın bir kadın temsili olarak ortaya çıkmıştır. Moda tasarımı unsurları incelendiğinde ise deri, sıkı ve tek parçadan oluşan bir kostüme sahip olan Catwoman, savunma aracı olarak bir kamçı taşımaktadır. Dönemin bazı yayın şartlarından biri olan, “dişi karakterlerin gerçekçi bir şekilde çizilmesi” kuralına uygun olmadığı düşünülerek bir süreliğine çizgi romanlarda görünmemiştir. Kostümler incelendiğinde gerçekten de abartılan detaylara sahip olan karakter, ilk görünümünü basım yılı 1940 olan Batman 1’de sağlamıştır. Karakterin kostümlerinde tercih edilen bedensel sunum, karakterin cinselleştirildiği ve basitleştirildiği yönünde tepkilere sebep olmuştur. Aynı zamanda karakterin doğasındaki, intikam alma ve güvenilmezlik, karakterin yaratıcısı olan Kane’ın “Kedileri anlamak kadınlar kadar zordur. Kadınları her zaman kol mesafesinde tutmanız gerekir.” sözleri üzerinden okunduğunda oldukça yanlış anlaşılmaya müsait bir haldedir. Ayrıca karakterin Batman’ın kısır hayatına bir farklılık katmak için yaratılmış olması sebebiyle karaktere verilen değerin gözler önüne serildiği üzerine bir eleştiri getirmek de mümkündür. Wonder Woman gibi orijinal bir hikayeyle ortaya çıkamayan karakter, tıpkı Supergirl gibi esinlenildiği erkek karakterin gölgesinden kurtulamamıştır.
Çizgi romanlardaki kadın süper kahramanlarının sayısının erkek süper kahramanlara oranla oldukça az olduğunu söylemek mümkündür. Üretilmiş olan mevcut kadın süper kahramanların ise, erkek kahramanlardan esinlenerek veya gerçek bedensel boyutlardan farklı olarak tasarlandığı söylenebilir. Bu durumda toplumun kültürden, kültüründe toplumdan beslendiği varsayılırsa, çizgi romanların, karakterlerin hatta karakterlerin özel güçlerinin bile dönemin kültüründen, bakış açısından etkilendiği düşünülebilir. Dönemin kadın cinsiyetine bakışını okumak, Wonder Woman ve Catwoman karakterlerini incelemek üzerinden mümkün olacaktır. Zaman içerisindeki karakterlerin kostümlerindeki değişimler de bizlere dönem şartlarının ve anlayışının, popüler kültür üzerindeki etkilerini gösterdiği kaçınılmaz bir gerçektir.
Comments